Latest News
- Ուսումնասիրությունը պարզել է Ալցհեյմերի հիվանդությամբ տառապող մարդկանց ցավի ընկալումը
- Չինաստանի CSPC Pharma-ն համագործակցում է Pfizer-ի հետ՝ COVID-ի բուժման համար հաբեր ստեղծելու համար
- Ռուսաստանի առողջապահության նախարարությունն առաջարկում է բժշկական սարքերի շրջանառության ժամանակ խախտումների ռիսկի նոր ցուցանիշներ
Ինչպե՞ս ոսկրածուծի ցողունային բջիջների փոխպատվաստում ավելի մատչելի և հասանելի դարձնել
Ոսկրածուծի ցողունային բջիջների փոխպատվաստումը բավականին թանկ պրոցեդուրա է: Սակայն որոշ ուռուցքաբանական հիվանդությունների դեպքում այն կարող է փրկել հիվանդների, այդ թվում՝ երեխաների կյանքը։
Փորձագետները բավականաչափ տվյալներ են հավաքել այն մասին, թե փոխպատվաստման որ պրոցեդուրաներն են իրականում անհրաժեշտ, և որոնք կարող են ապահով կերպով պահպանվել՝ փոխպատվաստման ընդհանուր արժեքը նվազեցնելու համար, հատկապես միջին եկամուտ ունեցող երկրներում, քանի որ ամբողջ աշխարհում ոսկրածուծի փոխպատվաստման մեծ փորձ կա:
Լոուրենս Բ. Ֆոլքները (Իտալիա), մանկական արյունաբան-ուռուցքաբան և ցողունային բջիջների փոխպատվաստման մասնագետ, ասում է, որ ոսկրածուծի փոխպատվաստումը, ինչպես ցանկացած բարդ բժշկական պրոցեդուրա, հաճախ ներառում է բազմաթիվ բարդ և թանկարժեք դեղամիջոցներ, սարքավորումներ և ընթացակարգեր, որոնց իրականացումը միշտ չէ, որ հիմնավորված է գիտական ապացույցներով:
«Մեր մոտեցումն այն է, որ եթե ապացույցներ չկան, որ այս թանկարժեք և բարդ պրոցեդուրան կարող է որևէ դրական ազդեցություն ունենալ փոխպատվաստման արդյունքի վրա, մենք չենք աջակցի և չենք վճարի դրա համար», - բացատրեց նա: «Բազմաթիվ փոխպատվաստումներ արդեն իրականացվել են, և բավականաչափ տվյալներ են հավաքվել՝ որոշելու, թե որ պրոցեդուրաներն այնքան էլ կարևոր չեն փոխպատվաստման ընթացքում, և որոնք են անհրաժեշտ»:
Նրա խոսքով՝ շատ կենտրոններում, որտեղ կատարվում է ոսկրածուծի ցողունային բջիջների փոխպատվաստվում, ընդունված է, որ հիվանդասենյակը պետք է ամբողջովին ստերիլ լինի, օդը պետք է հատուկ զտվի, պետք է լինի դրական ճնշում և այլն: Սակայն, ինչպես նշել է մասնագետը, ոչ մի գիտական ապացույց չկա, որ դրանցից որևէ մեկն ազդում է փոխպատվաստման արդյունքի վրա կամ մեծացնում է հիվանդների ապրելու շանսերը:
Եթե այդպիսի ապացույցներ չկան, գուցե խելամիտ կլինի հրաժարվել հիվանդասենյակում ամբողջական ստերիլություն ապահովելու ցանկությունից, քանի որ դա բավականին ծախսատար է: Բացի այդ, ոսկրածուծի փոխպատվաստման համար անհրաժեշտ են մի շարք շատ թանկ դեղամիջոցներ, բայց դոկտոր Ֆոլքները պնդում է, որ նույն արդյունքներին կարելի է հասնել ավելի մատչելի դեղամիջոցներով: Եվ այս բոլոր միջոցները կարող են օգնել մի քանի անգամ նվազեցնել այս պրոցեդուրայի արժեքը, ինչը շատ կարևոր է հատկապես միջին եկամուտ ունեցող երկրների համար:
Ֆոլքները նշել է, որ Հայաստանում ոսկրածուծի ցողունային բջիջների փոխպատվաստման արդյունքները բավականին լավն են, ընդ որում փոխպատվաստումների 80 տոկոսը հաջող է, ինչը վկայում է այն մասին, որ Հայաստանյան կենտրոնը, որտեղ իրականացվում են այդ պրոցեդուրաները, գործում է ինչպես հարկն է, և որևէ պատճառ չկա, որ այն հիվանդություններն ունեցող երեխաները, որոնց դեպքում այս փոխպատվաստումը կարող է արդյունավետ լինել, մեկնեն արտերկիր՝ այս պրոցեդուրան իրականացնելու համար:
«Բուժքույրերը կարևոր դեր են խաղում փոխպատվաստման ոլորտում, և կարծում եմ, որ այս ոլորտում մասնագիտացած բուժքույրերը պետք է զգալիորեն ավելի շատ վարձատրվեն»: «Սակայն այժմ նրանց ավելի քիչ են վարձատրում, քան նրանք արժանի են»,- պարզաբանեց մասնագետը։
Ավելին, նա կարծում է, որ բուժքույրերը, հատկապես նրանք, ովքեր աշխատում են քաղցկեղով հիվանդների հետ և օգնում ոսկրածուծի փոխպատվաստմանը, պետք է բարձրացնեն իրենց որակավորումը, հաճախեն միջազգային համաժողովենրի և կանոնավոր կերպով մասնակցեն վարպետության դասերի։ Եվ որպեսզի այս ամենի արդյունքում հաղորդակցության խնդիրներ չունենան, իրենց կլինիկաների ղեկավարությունը պետք է խրախուսի նրանց սովորել անգլերեն։
Ֆոլքները հինգշաբթի Երևանում մեկնարկած Մանկական ուռուցքաբանության միջազգային ընկերության (SIOP) Ասիա 2023 XV համաժողովի բանախոսներից է։ Այս միջոցառման համատեքստում նա կիրակի օրը հանդես կգա «Փոխպատվաստման/բջջային թերապիայի ծառայության մեկնարկը և կայունությունը միջին եկամուտ ունեցող երկրներում» խորագրով դասախոսությամբ։