Հետազոտողները մանիպուլացրել են մակրոֆագ կոչվող սպիտակ բջիջները՝ վերացնելու պինդ ուռուցքները՝ փակելով դրանց մոլեկուլային ուղին, որը թույլ չի տա նրանց հարձակվել մեր բջիջների վրա: Հատկապես դժվար են բուժել այն քաղցկեղները, որոնք ձևավորում են պինդ ուռուցքներ, ինչպիսիք են կրծքագեղձի, ուղեղի կամ մաշկի քաղկեղները: Վիրահատական միջամտությունը, որպես կանոն, պաշտպանության առաջին տարբերակն է պինդ ուռուցքների դեմ պայքարող հիվանդների համար:
Սակայն, վիրահատությունը չի կարող հեռացնել քաղցկեղի բոլոր բջիջները, և մնացած բջիջները կարող են մուտացիայի ենթարկվել ու տարածվել ամբողջ մարմնում:
Nature Biomedical Engineering ամսագրում ներկայացված նոր մոտեցումը ոչ միայն վերացնում է քաղցկեղի բջիջները, այլև սովորեցնում է իմունային համակարգին ճանաչել և ոչնչացնել դրանք ապագայում:
«Պինդ ուռուցքի ֆիզիկական հատկությունների պատճառով դժվար է նախագծել մոլեկուլներ, որոնք կարող են ներթափանցել այս զանգվածներ», - ասում է ԱՄՆ Փենսիլվանիայի համալսարանի պրոֆեսոր Դենիս Դիշերը:
«Այս աշխատանքը կատարելու համար նոր մոլեկուլ ստեղծելու փոխարեն, մենք առաջարկում ենք օգտագործել բջիջներ, որոնք «ուտում են» զավթիչ-մակրոֆագներին», - ասաց Դիշերը:
Մակրոֆագները՝ արյան սպիտակ բջիջների մի տեսակ, անմիջապես կլանում և ոչնչացնում են զավթիչներին, ինչպիսիք են բակտերիաները, վիրուսները և նույնիսկ իմպլանտները՝ դրանք մարմնից հեռացնելու համար:
Մակրոֆագների բնածին իմունային պատասխանը մեր մարմնին սովորեցնում է ապագայում հիշել և ոչնչացնել ներխուժող բջիջները: Այս ձեռքբերովի իմունիտետն անհրաժեշտ է քաղցկեղի դեմ պատվաստանյութ ստեղծելու համար: Սակայն, մակրոֆագը չի կարող ոնչացնել անտեսանելի բանը:
«Մակրոֆագները քաղցկեղի բջիջները ճանաչում են որպես մարմնի մաս, այլ ոչ թե զավթիչներ», - ասում է Փենսիլվանիայի համալսարանի ասպիրանտ Լարի Դուլինգը:
«Որպեսզի արյան սպիտակ բջիջները տեսնեն և ոչնչացնեն քաղցկեղի բջիջները, մենք պետք է ուսումնասիրեինք մոլեկուլային ուղին, որը վերահսկում է միջբջջային հաղորդակցությունը: Այս ուղու անջատումը` մակրոֆագում SIRPa կոչվող սպիտակուցի և բոլոր «սեփական» բջիջներում հայտնաբերված CD47 սպիտակուցի միջև հսկիչ փոխազդեցությունը, այս բուժման ստեղծման բանալին էր», - ասաց Դուլինգը:
Մշակված մակրոֆագները փորձարկվել են «թումորոիդների» վրա՝ մկան մելանոմայի բջիջների կոնգլոմերատները կուլտուրայի թիթեղներում: Մակրոֆագները, որոնք միասին խմբավորված էին քաղցկեղի բջիջների շուրջ, դրանք առանձնացնում էին միմյանցից և աստիճանաբար ոչնչացնում ուռուցքը:
Փորձարկման ժամանակ մշակված բջիջները կարողացան վերացնել մկների 80 տոկոսի ուռուցքները: Ուռուցքի վերացումը առաջացրել է հարմարվողական իմունային արձագանք: Գիտանակնների խոսքով՝ շաբաթներ անց հակաքաղցկեղային իմունոգլոբուլին G հակամարմինն ավելացել է:
Մշակված մակրոֆագային բուժումը լավագույնս աշխատում է գոյություն ունեցող հակամարմինների բուժման հետ համատեղ, ասում են հետազոտողները՝ հավելելով, որ մի օր հիվանդները կարող են ապավինել այդ բջիջներին՝ վերացնելու պինդ ուռուցքները, ինչպես նաև հետագա բուժման անհրաժեշտությունը:
Մակրոֆագաին բուժումը կարող է քաղցկեղի դեմ պատվաստանյութի ստեղծման հիմնաքարը լինել, որը կոչնչացնի քաղցկեղի բջիջները և կսովորեցնի մարմնին ոչնչացնել ապագայում առաջացող քաղցկեղի բջիջները, ինչը կարող է փոխել քաղցկեղի դեմ պայքարի ընթացքը, ավելացրել են նրանք: