Գիտնականները գտել են նոր մոտեցում, որը համատեղում է հակաբիոտիկները պաշտպանիչ հակաթույնի հետ՝ նվազեցնելու դրանց վնասակար կողմնակի ազդեցությունները՝ չազդելով դեղերի արդյունավետության վրա: Հետազոտությունը, որը հրապարակվել է Nature ամսագրում, վերլուծել է 144 տարբեր հակաբիոտիկների ազդեցությունը աղիների ամենատարածված բակտերիաների քանակի վրա:
Այս տարի ապրիլի 15-18-ը Դանիայի Կոպենհագեն քաղաքում անցկացվող կլինիկական մանրէաբանության և վարակիչ հիվանդությունների եվրոպական Կոնգրեսում (ECCMID) ներկայացված ուսումնասիրությունը նոր մոտեցումներ է առաջարկում աղիքային միկրոբիոմի վրա հակաբիոտիկների բուժման անբարենպաստ ազդեցությունը նվազեցնելու համար:
‹‹Գիտնականները հայտնաբերել են նոր մոտեցում, որը համատեղում է հակաբիոտիկները պաշտպանիչ հակաթույնի հետ ՝ օգնելու աղիների միկրոբիոմը առողջ պահել և նվազեցնել հակաբիոտիկների վնասակար կողմնակի ազդեցությունները ՝ չխախտելով դրանց արդյունավետությունը››, - ասում է Ուլրիկե Լոբերը Գերմանիայի Բեռլին քաղաքում գտնվող Մաքս Դելբրյուկի մոլեկուլային բժշկության կենտրոնից:
«Չնայած մեր խոստումնալից արդյունքներին, անհրաժեշտ են հետագա ուսումնասիրություններ ՝ հակաթույն դեղերի օպտիմալ և անհատականացված համակցությունները որոշելու և աղիների միկրոբիոմի վրա հնարավոր երկարաժամկետ ազդեցությունները բացառելու համար», -ասաց Լոբերը:
Մարդու աղիքներում գտնվող տրիլիոն միկրոօրգանիզմները խորապես ազդում են առողջության վրա՝ նպաստելով մարսողությանը, ապահովելով սննդանյութեր և մետաբոլիտներ և աշխատելով իմունային համակարգի հետ՝ պաշտպանելով վնասակար բակտերիաներից և վիրուսներից:
Հակաբիոտիկները կարող են վնասել այս մանրէաբանական համայնքներին՝ հանգեցնելով անհավասարակշռության, որը կարող է հանգեցնել Clostridioides difficile վարակների հետևանքով առաջացած ստամոքս-աղիքային պարբերական խնդիրների, ինչպես նաև երկարատև առողջական խնդիրների, ինչպիսիք են գիրություն, ալերգիա, ասթմա և այլ իմունոլոգիական կամ բորբոքային հիվանդություններ:
Հետազոտողների միջազգային թիմը համակարգված կերպով վերլուծել է 27 տարբեր բակտերիաների տեսակների աճը և գոյատևումը, որոնք սովորաբար հայտնաբերվում են աղիքներում 144 տարբեր հակաբիոտիկներով բուժումից հետո:
Նրանք նաև գնահատեցին նվազագույն արգելակող կոնցենտրացիան (MIC)՝ հակաբիոտիկի նվազագույն կոնցենտրացիան, որն անհրաժեշտ է բակտերիաների զարգավումը դադարեցնելու համար՝ հակաբիոտիկ-բակտերիաների այս համակցություններից ավելի քան 800-ի համար:
Արդյունքները ցույց են տվել, որ աղիքային բակտերիաների մեծամասնությունն ունի մի փոքր ավելի բարձր MIC, քան հիվանդություն առաջացնող բակտերիաները, ինչը ենթադրում է, որ սովորաբար օգտագործվող հակաբիոտիկների կոնցենտրացիաների դեպքում փորձարկված աղիքային բակտերիաների մեծ մասը չի տուժի:
Այնուամենայնիվ, լայնորեն օգտագործվող հակաբիոտիկների երկու դասերը ՝ տետրացիկլինները և մակրոլիդները, կանգնեցրել են առողջ բակտերիաների աճը շատ ավելի ցածր կոնցենտրացիաներում, քան պահանջվում է հիվանդություն առաջացնող բակտերիաների աճը դադարեցնելու համար, ասում են հետազոտողները:
Նրանք ասում են, որ այս հակաբիոտիկները նաև ոչնչացրել են փորձարկված աղիքային բակտերիաների կեսից ավելին ՝ պոտենցիալ երկար ժամանակ փոխելով աղիքային միկրոբիոմի կազմը:
Քանի որ դեղամիջոցները տարբեր կերպ են փոխազդում տարբեր տեսակի բակտերիաների միջև, հետազոտողները ուսումնասիրել են, թե արդյոք երկրորդ դեղամիջոցը կարող է օգտագործվել աղիքային մանրէները պաշտպանելու համար:
Նրանք միավորել են էրիթրոմիցին (մակրոլիդ) և դոքսիցիկլին (տետրացիկլին) հակաբիոտիկները 1197 դեղագործական դեղամիջոցների հետ՝ հայտնաբերելու համապատասխան դեղամիջոցներ, որոնք կպաշտպանեն աղիքային բակտերիաների երկու մեծ տեսակները (Bacteriodes vulgatus և Bacteriodes uniformis) հակաբիոտիկներից:
Հետազոտողները հայտնաբերել են մի քանի խոստումնալից դեղամիջոցներ, այդ թվում ՝ հակակոագուլանտ դիկումարոլ, հոդատապի դեղամիջոց բենզբրոմարոն և երկու հակաբորբոքային դեղեր ՝ տոլֆենամինաթթու և դիֆլունիզալ:
Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ այս դեղերը չեն նվազեցնում հակաբիոտիկների արդյունավետությունը հիվանդություն առաջացնող բակտերիաների դեմ:
Հետագա փորձերը ցույց են տվել, որ այս հակաթույն դեղամիջոցները նաև պաշտպանում են բնական բակտերիալ համայնքները, որոնք ստացվել են մարդու կղանքի նմուշներից և կենդանի մկների մոտ, ավելացրել են հետազոտողները: