Հաշվետվություններ

Հաշվետվություններ

Ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում լյարդի հիվանդությունից մահանալու վտանգը կրկնակի բարձր է. Lancet-ի հետազոտությունը

Լյարդի հիվանդությունը առաջանում է, լյարդում քրոնիկական բորբոքման առկայության դեպքում,ինչը հաճախ առաջանում է գիրության, ալկոհոլի չարաշահման և վիրուսային հեպատիտի պատճառով:

• By PTI
• May 25, 2023

Ըստ ուսումնասիրության, որը հաշվարկել է 25 երկրների, այդ թվում՝ Հնդկաստանի տվյալները, լյարդի հիվանդությամբ հոսպիտալացված անձանց մահվան ռիսկն ավելի քան երկու անգամ բարձր է ցածր կամ միջին եկամուտ ունեցող երկրներում՝ համեմատած բարձր եկամուտ ունեցող երկրների հետ:

Lancet Gastroenterology & Hepatology ամսագրում հրապարակված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում ավելի բարձր ռիսկը հիմնականում պայմանավորված է ախտորոշիչ և բուժական ռեսուրսների սահմանափակ հասանելիությամբ:

Լյարդի հիվանդությունը առաջանում է, լյարդում քրոնիկական բորբոքման առկայության դեպքում,ինչը հաճախ առաջանում է գիրության, ալկոհոլի չափից շատ օգտագործման և վիրուսային հեպատիտի կամ մի քանիսի համակցման պատճառով:

Ժամանակի ընթացքում այս բորբոքումը կարող է հանգեցնել լյարդի լուրջ խնդիրների, որը հայտնի է որպես ցիռոզ, որը խաթարում է լյարդի աշխատանքը և, ի վերջո, կարող է հանգեցնել լյարդի անբավարարության:

Լյարդի հիվանդությունը աշխարհում մահացության առաջատար պատճառներից մեկն է, ներկայումս նշվում է տարեկան 2 միլիոն մահ, և հետազոտողները կանխատեսում են, որ ապագայում այն ավելի շատ կյանքեր կխլի: 

«Առողջ լյարդն այնքան կարևոր է մեր առողջության համար, քանի որ այն կապված է մարմնի գործունեության շատ հատվածների հետ», - ասում է ԱՄՆ Վիրջինիայի համագործակցության համալսարանի բժշկական համալսարանի պրոֆեսոր Ջասմոհան Բաջաջը: 

«Լյարդի վրա ազդող ցանկացած բան, կարող է ազդել մեր մարմնի այլ օրգանների և համակարգերի աշխատանքի վրա, ներառյալ մեր իմունային համակարգը, սրտանոթային համակարգը, ուղեղը, աղիքները և երիկամները», - ասաց Բաջաջը:

Նյու Դելիի Լյարդի և լեղուղիների գիտությունների ինստիտուտի պրոֆեսներ Բաջաջը և Աշոկ Կ.Չոուդհուրին և նրանց գործընկերները ուսումնասիրել են, թե ինչպես է ցիռոզից մահվան ռիսկը տարբերվում մի շարք երկրներում և որոնք են այդ անհավասարության պատճառները: 

«Լյարդի ցիռոզի վերաբերյալ ուսումնասիրությունների մեծ մասը կենտրոնացած է հյուսիսում կամ աշխարհի կոնկրետ շրջաններում և հաշվի չի առնում հանրային առողջության ռեսուրսների տարբերությունները: Մեր աշխատանքը միակ հեռանկարային հետազոտություններից մեկն է, որը թույլ է տալիս վերլուծել լյարդի ցիռոզից մահացության անհավասարությունը համաշխարհային տեսանկյունից»,- ասել է Բաջաջը՝ հետազոտության գլխավոր հեղինակը:

Հետազոտական թիմը հավաքագրել և վերլուծել է լյարդի ցիռոզով գրեթե 4000 հիվանդների բժշկական տվյալները վեց մայրցամաքների 25 երկրների 90 առողջապահական կենտրոններից:

Համեմատած բարձր եկամուտ ունեցող երկրներում բուժվող հիվանդների հետ՝ ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում լյարդի ցիռոզով հիվանդների մոտ ավելի քան երկու անգամ բարձր է հիվանդանոցում կամ դուրս գրվելուց 30 օրվը ընթացքում մահանալու հավանականությունը: 

«Այս արդյունքները շոկային և սթափեցնող են: Մենք չէինք ակնկալում լյարդի ցիռոզից մահացության այսքան մեծ տարբերություն, բայց սա ցույց է տալիս, որ գլոբալ առումով մենք հավասար մրցակցային դաշտում չենք, երբ խոսքը վերաբերում է լյարդի լուրջ հիվանդությանը», - ասաց Բաջաջը:

Ուսումնասիրությունը պարզել է նաև բժշկական ռեսուրսների համաշխարհային տարբերությունները, որոնք կարող են նպաստել մահացության մակարդակի տարբերություններին:

Օրինակ, հետազոտության տվյալները ցույց են տվել, որ ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում լյարդի ցիռոզով հիվանդները հոսպիտալացման ընթացքում ավելի քիչ հավանական է, որ ունենան համապատասխան ախտորոշման, դեղամիջոցների, բուժումների, խնամքի և լյարդի փոխպատվաստման հնարավորություն:

Հետազոտողների խոսքով՝ ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում լյարդի ցիռոզով հիվանդները ավելի հավանական է, որ կտեղափոխվեն հիվանդանոց հիվանդության վերջին փուլում և շատ հավանական է, որ նրանց մոտ կառաջանա ստամոքս-աղիքային տրակտի արյունահոսություն, հեպատիտ  B-ի վարակ, որոնք բոլորը հնարավոր է կանխել պատշաճ խնամքի միջոցով: 

Նրանց խոսքով՝ ստացված արդյունքները արտացոլում են հիվանդների ամբուլատոր խնամքի, ինչպես նաև անձնական ֆինանսական ռեսուրսների պակասը: 

«Անհրաժեշտ է գիտակցել, որ լյարդի ցիռոզով հիվանդների բուժումը պետք է սկսվի նախքան հիվանդանոց գնալը: Բուժման ճանաչումը, հասանելիությունը և մատչելիությունը երեք կարևոր գործոններ են, որոնք, առաջին հերթին, իդեալականորեն կկանխեն բազմաթիվ հոսպիտալացումներ», -ավելացրեց Բաջաջը: